Gaming
Den e delaster dékada e interes di investigadónan i públiko en general pa ku tema di uso eksesivo di teknologia, inkluyendo uso di internèt i gaming a oumentá. Un grupo grandi di hóben tin problema pa mantené e kontròl di uso di internèt i di gaming. E debate últimamente ta si mester konsiderá e problema aki un adikshon si òf nò? Ki ora nos por papia di adikshon gaming?
Dikon un hende por bira adikto na gaming?
E motibunan dikon un hende por bira adikto, ta dependé di e persona mes i su ambiente. E mundu virtual di gaming ta ofrese varios posibilidat manera:
1. Satisfakshon inmediato di algun nesesidat humano, manera kontakto sosial, rekonosementu, outonomia i kompetensia.
2. Posibilidat pa skapa di e mundu i bai den e mundu virtual kaminda tur kos por i kaminda bo por skapa di bo problemanan diario.
3. Bo por keda anónimo i krea bo personahe perfekto.
Banda di esei, tin hende ku ta vulnerabel pa adikshon. Algun faktor ku por hasi un hende vulnerabel ta por ehempel, konfiansa propio abou, soledat, timides i falta di abilidat sosial. Tambe tin hende ku ta hopi sensitivo pa rekompensa ku gaming ta duna i nan ta haña mas difísil pa kontrolá nan deseo pa game.
E ambiente tambe por hunga un ròl den e desaroyo di adikshon. E persona tin sufisiente alternativa pa rekreá su mes? E ambiente direkto (mayor/ edukado) ta pone algun regla pa gaming?
Ki ora mi ta adikto na gaming?
Si bo ta pasa hopi tempu ta game, esaki no ta nifiká outomatikamente ku bo tin adikshon. Adikshon na gaming ta keda yama Internet Gaming Disorder (IGD). Pa por diagnostika esaki, tin algun kriteria ku sigur 5 di nan e persona lo mester ta eksperensia den e delaster anja:
- Pensa konstantemente riba gaming.
- Hanja síntoma ora bo no ta game, manera sinti tristesa, rabia, irita, laf, nada no ta leuk mas.
- Toleransia; bo ta bai invertí kada biaha mas tempu den gaming.
- Bo ta purba di stòp òf hunga ménos pero bo no ta logra.
- Bo no ta interesá mas den otro kosnan den bida manera bo hobinan i/ of aktividatnan sosial.
- Bo ta sigui game hopi, ounke bo ta eksperiensiá konsekuenshanan negativo den bo bida.
- Bo ta gaña tokante kuantu ora bo ta game.
- Gaming a bira un forma di skapa for di emoshonnan negativo manera miedu, tristesa, rechaso, etc.
- Bo relashonnan, trabou i skol ta na peliger dor di bo komportashon di gaming.
Algun tep pa prevení adikshon na gaming:
- Stipula e kantidat di ora pa dia ku bo ta bai game delanta.
- Registra kuantu ora pa dia realmente bo a game.
- Traha palabrashon entre mayor i yu kuantu ora máksimo e yu mag di game pa dia. Por ehèmpel 2 ora pa dia.
- Evita di laga e gaming tuma lugá di otro kosnan importante den bida, manera: bo deskanso, bo skol, bo hòbi, bo amigunan, bo trabou i tareanan diario.
- Sea un persona sosial den kas. Keda ku kontakto ku miembronan na kas, hasi kosnan gezellig, hasi kosnan huntu ku famia. Ora bo yega kas no bai mes ora tras di bo kòmpiuter di manera ku bo keda alkansabel pa tur hende na kas.
- Keda pendiente riba e señalnan di game dimas, manera: bira rabia òf iritá ora bo no por hunga, keda pensa hopi riba gaming i pèrdè hopi tempu den gaming.